Page 128 - ThaiPBSWAY3
P. 128
หัวข่าวและการเขียนข่าวออนไลน ์
ข่าวปลอม เฟกนิวส์ (Fake News)
ไวรัสวารสารศาสตร์
ี
ึ
เฟกนิวส์ (Fake News) เป็นปรากฏการณ์ร่วมท่เกิดข้น ในยุค
ี
ื
ื
แห่งการเปล่ยนแปลงของภูมิทัศน์ส่อ ด้วยการเข้าถึงเทคโนโลยีการส่อสาร
ื
สมัยใหม่ ท่กล่าวกันว่า ใครๆ ก็เป็นนักข่าวได้ ทาให้มีการผลิตเน้อหา
�
ี
ี
ั
�
จานวนมาก ท่มีจุดประสงค์หลากหลาย ท้งการจงใจผลิตข่าวปลอม
ี
การแชร์ข่าวปลอมโดยไม่มีการตรวจสอบ รวมไปถึงเจตนาท่จะสร้างข่าวปลอม
ั
ิ
ื
่
เพอวตถประสงค์ทางการเมอง เช่น ปฏบตการข่าวสาร (Information
ื
ุ
ิ
ั
ื
่
่
ื
ื
่
้
ื
ื
Operation - IO) เพอผลิตเนอหาโน้มน้าวให้เชอ หรอโฆษณาชวนเชอ
ให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ในขณะเดียวกัน ก็เป็นการลดทอนความน่าเชื่อถือใน
ข้อมูลข่าวสารของอีกฝ่ายหนึ่งด้วย
เฟกนิวส์ ก็ไม่แตกต่างจากโรคระบาด ท่แพร่กระจายไปอย่างรวดเร็ว
ี
เชื้อโรคร้ายของเฟกนิวส์นี้ เราอาจเรียกว่าเป็น “ไวรัสวำรสำรศำสตร์”
(Journalism Virus) ในแต่ละวันเครื่องมือสื่อสารสมัยใหม่ ได้ถูกใช้ผลิต
ข่าวปลอม ปะปนไปกับข่าวจริง จาเป็นต้องแยกแยะและตรวจสอบแหล่ง
�
ี
ท่มา ท่เช่อถือได้ ก่อนจะเผยแพร่ต่อไป อย่างไรก็ตาม ควรเข้าใจความ
ื
ี
ั
�
หมายของคาว่า “เฟกนิวส์” ท้งในเชิงวารสารศาสตร์ และในมุมของ
กฎหมายก่อนที่จะศึกษาเรื่องเฟกนิวส์ต่อไป
แม้ข่าวปลอม คือ เฟกนิวส์ แต่ข่าวท่มีลักษณะคลาดเคล่อนจาก
ื
ี
ี
ข้อเท็จจริงไปบ้าง ไม่เรียกว่าเป็นเฟกนิวส์ แต่เป็นข้อมูลท่ไม่ถูกต้อง
(Misinformation) หรืออาจเป็นความไม่รอบคอบถ่ถ้วนของผู้ให้หัวข่าว
ี
เช่น หัวข่าวและเนื้อข่าว “เศรษฐีอินเดียแห่บินหนีโควิด-๑๙ บางล�าบิน
�
ื
เข้าไทย” ข้อเท็จจริงก็คือ เศรษฐีอินเดีย เช่าเคร่องบินเหมาลาบินออก
นอกประเทศจริง และมีผู้ถือสัญชาติอินเดีย บางคนเตรียมท่จะบินเข้า
ี
ประเทศไทยจริง แต่ไม่ได้มากับเคร่องบินแบบเหมาลา ซ่งหากความหมาย
ื
ึ
�
128
